Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче «Чӑваш чӗлхи» фильм кӑтартӗҫ. Ҫак документлӑ ӗҫе Виктор Чугаров хамӑр патра ҫеҫ мар, ют ҫӗршывсене ҫитсе те ӳкернӗ.

Фильм ӳкерес шухӑш пуҫа ӑнсӑртран килсе тухнине, ҫӳлти хӑватсем кирлӗ ҫынсемпе паллаштарнине пӗлтерет вӑл.

Чӑвашла калаҫма Виктор шкулта тата ҫуллахи каникулта яла кайсан вӗреннӗ. Чӑвашла пӗлнипе тата ку чӗлхепе калаҫма пултарнипе Виктор Чугаров хӑпартланать-мӑнаҫланать.

«Чӑваш чӗлхи» фильма курас текенсене ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, 17 сехете, Наци вулавӑшне чӗнеҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ хӑйӗн ҫитӗнӗвӗсен тепӗр чикки урлӑ каҫни пирки пӗлтерет — чӑвашла-вырӑсла пуплевӗш мӑшӑрӗсен йышӗ 700 пин урлӑ каҫнӑ. Кӑҫалхи ҫулталӑка лаборатори 652 пин те 732 мӑшӑрпа пуҫланӑччӗ — ҫапла май вара вӑл вӑхӑтранпа пурӗ 47 пин ытла ҫӗнӗ мӑшӑр хатӗрлеме ӗлкӗрнӗ. Нарӑс уйӑхӗнчех ку вӑхӑт тӗлне 20 пине яхӑн ҫӗнӗ мӑшӑр хутшӑннӑ.

Хальхи вӑхӑтра мӑшӑрсен ытларах пайӗ илемлӗ литературӑран тӑрать. Ҫавах ытти тӗслӗхсем те сахал мар: саккунсем те пур, спектакльтен илнӗ тӗслӗхсем те, хыпарсем те, хаҫат-журналсенче пичетленнӗ статьясем те.

Аса илтеретпӗр, чӑвашла-вырӑсла пуплевӗшсен мӑшӑрӗсене чӑваш чӗлхи лабораторийӗ 2019 ҫулхи ака уйӑхӗнче тӗплӗн пуҫӑннӑ. Вӑл вӑхӑтра мӑшӑрсен йышӗ 37 пинрен ҫеҫ иртнӗ пулнӑ. Икӗ ҫул хушшинче ҫапла май 700 пине яхӑн мӑшӑр пуҫтарма ӗлкӗрнӗ. Кӑҫалхи план тӑрӑх пӗтӗмӗшле мӑшӑрсен йышне пӗр миллион таран ҫитересшӗн. Малалли планра чӑвашларан вырӑсла куҫарнӑ хайлавсем тӑнӑран (чӑвашлине те вырӑслине те электронлӑ хурмӑна куҫарма тивӗ) ку ӗҫ тӗллеве ҫитерме йывӑртарах пулин те лабораторире тӑрӑшакансем паянхи кун ӑна пурнӑҫлама тӑрӑшаҫҫӗ.

Малалла...

Кармаскалӑ районӗнчи Тинӗскӳл шкулӗнче 9 класра вӗренекен Светлана Кириллова

Пушкӑртстанра 8-11 классенче тӑван чӗлхепе литературӑн, ҫав шутра чӑваш чӗлхипе те республика шайӗнчи олимпиада иртнӗ.

Хальхинче ӑна «Тӑван чӗлхе тӗнчинче» портал-новигаторта онлайн мелӗпе ирттернӗ. Тӑван чӗлхесен олимпиадине Пушкӑртстан Республикинчи вӗрентӳ заведенийӗсенчи 292 вӗренекен 189 тутар ачи, 46 чӑваш ачи, 39 мари ачи, 18 удмурт ачи хутшӑннӑ. Ачасен пултарулӑхне шкулта мӗнле программӑпа вӗрентнине шута илсе хак панӑ.

Республикӑри чӑваш чӗлхипе литература олимпиадинче вырӑс программине пӑхӑнакан шкулсенчи пӗлӳ учрежденийӗсем хушшинче Мияки районӗнчи Еспуҫ, Ҫӗнӗ Хурамал, Кармаскалӑ районӗнчи Тинӗскӳл, Пишпӳлек районӗнчи Кистенлӗ шкулӗсенчи ачасем малти вырӑнсене ҫӗнсе илнӗ.

Тӑван чӗлхепе вӗрентекен программӑна суйласа илнӗ пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулсен хушшинче Авӑркас районӗнчи Меселпуҫ, Ҫӗньял шкулӗсенчи вӗренекенсем мала тухнӑ тесе пӗлтернӗ вырӑнти «Урал сасси» хаҫатра.

«Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине» пуянлатса пынӑ май пӗлмен ҫыравҫӑсен, куҫаруҫӑсен, журналистсен ячӗсене чылай тӗл пулма тиврӗ. Ҫавна май вӗсем пирки сире те пӗлтерес терӗм.

Чӑн та, чӑваш ҫыравҫисем пирки хатӗрленӗ чи анлӑ кӗнекесенчен пӗри вӑл — Петӗр Ялкир хатӗрленӗ «Литературный мир Чувашии». Чӑн та пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ, кам-кам кӑна ҫук пуль унта. Ҫавах ӑна ниепле те тулли кӗнеке тесе хаклама ҫук. Вырӑсларан чӑвашла куҫаракансем унта чылай пулин те хӑшӗ-пӗрин ячӗ ҫук ҫав. Пӗрисене шыраса тупайман, теприсем сиксе юлнӑ, виҫҫӗмӗшӗсене, тен, юриех кӗртмен. Акӑ Михаил Рубцовах илес. Николай Гоголӗн, Аркадий Гайдарӑн, Иван Тургеневӑн, тата ытти ытлашшиех те паллӑ мар ҫыравҫӑсен хайлавӗсене пит нумай вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ. Анчах Ялгирӑн справочникне лекеймен.

Васильев Иван Степанович

Елчӗк ҫӗрӗнче ҫуралнӑскер, Елчӗк районӗн «Колхоз ялавӗ» хаҫатӑн яваплӑ секретарӗ. Ӗмӗрӗ унӑн вӑрӑмах пулман, ҫавах Лев Толстойӑн «Казаксем» тата Эммануил Казакевичӑн «Ҫӑлтӑр» повеҫсене чӑвашла куҫарма ӗлкӗрнӗ.

Малалла...

Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкассинчи вӑтам шкулта вӗҫӗмех тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ, мӗн те пулин ҫӗннине шухӑшласа кӑларма ӑнтӑлаҫҫӗ.

Шкулти «Ӑста калем» кружока ҫӳрекенсем журналистикин пӗрремӗш утӑмне тунӑ май хӑйсене тележурналист вырӑнӗнче туйса курнӑ.

Кружок ертӳҫи, шкулта чӑваш чӗлхипе литеатурие вӗрентекен Алина Николаева пӗлтернӗ тӑрӑх, 8 класра вӗренекенсем 9 класс ачисенчен интервью илнӗ.

Кружок ертӳҫипе ун пулӑшуҫи Наталья Никифорова аслӑ пионервожатӑй (видео ӳкерессишӗн тата ӑна монтаж туса йӗркене кӗртессишӗн Наталья Станиславовна яваплӑ) малтанхи кӑларӑмра 8 тата 9 класра вӗренекенсене пурне те явӑҫтарас, кӑсӑклантарса ярас тӗллев лартнӑ. Ҫитес кӑларӑмсенче вӗсем шкулти ытти ачана та хутшӑнтарма палӑртнӑ.

original-present.ru сайтри сӑн

Нумаях пулмасть ЧР Наци вулавӑшӗ ыйтса пӗлмелли службӑна хута янӑ. Вӑл чӑваш чӗлхипе ҫыхӑннӑ.

Вӑл е ку сӑмах чӑвашла мӗнле куҫнине пӗлместӗр-и? Тен, эсир сӑмах е сӑмах ҫаврӑнӑшӗн пӗлтерӗшне ӑнланмастӑр? Ҫак службӑна шӑнкӑравлама пултаратӑр. Унта ҫак номерсемпе шӑнкӑравласа ҫитме пулать: 8(8352) 23-02-17 (146, 147 хушмалла).

Вулавӑш ӗҫченӗсем пулӑшу ыйтнӑ ҫынна литература та сӗнме пултараҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли служба ӗҫ кунӗсенче ҫеҫ ӗҫлет.

Аван-и!!!

Пит кӗскен

Яндекс.Куҫарушӑн кама-кама та тав туса пӗтерейменни те халӗ те тӗплӗн пӗлейместӗп! Яндексра ку енӗпе те пит конкретлӑ ӗҫ-пулӑм пулса пынишӗн чӑннипех хӗпӗртемелле. Шухӑшӑма ҫирӗплетме пӗр кӗске текст кӑна илсе кӑтартатӑп. Чи малтан — яндекс чӑвашла куҫарни пулӗ (чарӑну паллисене те ҫаплах, тӗкӗнмесӗр хӑварнӑ унта), малалла ҫав текстӑн — вырӑсла оригиналӗ, кайран — хамӑр кӑштах юсанӑ вариант.

Пуйӑс купинче пӗр ватӑ раввин пырать. Ҫӳлти ҫӳлӗк ҫине ҫамрӑк ҫын вырнаҫрӗ. Ҫывӑрма выртсан ыйтать:

-. Миҫе сехет иккенне каламастӑр-и эсир?

Раввин пӗр сӑмах каламасӑрах стена еннелле ҫаврӑнса ҫывӑрса каять.

Ирхине поезд Харьков патне пырать. Пассажирсем иккӗшӗ те тухма хатӗрленеҫҫӗ. Раввин хӑйӗн сехечӗ ҫине пӑхать те калать::

-. Ҫамрӑк ҫын, эсир миҫемӗш сехет ҫинчен ыйтрӑр. Ҫапла, халӗ вуннӑмӗш ҫурри.

- Мӗнех вара. эсир ӗнер чӗнмерӗр-и?

-. Куратӑр-и, эпӗ сире ответ панӑ пулсан, эсир эпӗ ӑҫта каяссине ыйтнӑ пулӑттӑр. Эпӗ Харьковра тесе каланӑ пулӑттӑм. Эсир те Харьковӑна каятӑр, тенӗ пулӑттӑр.

Малалла...

Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнче сапаланнӑвашсем валли «Эп сирӗнпе, пин-пин чӑваш!» регионсем хушшинчи конкурс ирттерме йышӑннӑ. Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса видеороликсене йышӑнӗҫ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне 2021 ҫулхи халӑх ҫыравне ирттернӗ май йӗркелеме йышӑннӑ.

Конкурса шкул ачисем, студентсем тата аслӑрах ҫулхисем хутшӑнма пултараҫҫӗ.

Чӑваш илемлӗ литературинчи пӗр хайлава (е хайлав пайне) чӑвашла хитре вуланине ӳкерсе видеоролик туса mussespel@mail.ru электрон почтӑпа пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗччен ярса памалла. Поэзи, проза е драма хайлавӗсенчен пӗрне суйласа илме юрать.

Ыйтусем пулсан +7-8352-58-08-79 номерпе 09.00-18.00 сехетсенче кашни кун (тунти кунпа вырсарни кунсемсӗр пуҫне) шӑнкӑравлама сӗнеҫҫӗ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче вырӑс класӗсенче чӑваш чӗлхи вӗрентме «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗ темиҫе те пичетленсе тухнӑ. Ҫак кунсенче унта тата тепӗр учебник кун ҫути курнӑ. Ку вӑл — «Кала-ха» вӗренӳ пособийӗсен комплекчӗ. Ӑна таваттӑмӗш классем валли хатӗрленӗ. Кӗнеке авторӗсем – А.В. Блинов, А.В. Егорова, Л.П. Николаева, художникӗ – Ю.Ю. Лутошкина. Кӗнеке тиражӗ — 1050 экземпляр. Курс авторӗ – А.В. Блинов.

«Кала-ха» вӗренӳ пособийӗ грамматикӑна вӗрентес тӗллев лартман. Вӑл чӑвашла пуплеме хӑнӑхтарасшӑн.

2016-2018 ҫулсенче Чӑваш кӗнеке издательствинче 1–3 классем валли ҫавӑн пек пособисем пичетлесе кӑларнӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ ача пахчисенче чӑваш чӗлхине вӗрентнине пӗлтерекен хыпар вырнаҫтарнӑ. Унта хыпарланӑ тӑрӑх, Шупашкарта улттӑмӗш ҫул ӗнтӗ «Культурное наследие Чувашии заботливо и бережно храним» (чӑв. Чӑваш Ен культура эткерлӗхне тӑрӑшса тата перекетлӗн упратпӑр) муниципалитет проектне пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ. Ҫавна май республикӑри паллӑ ҫынсене, хулапа тӑван тӑрӑх аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнисене, тӗл пулусене чӗнеҫҫӗ. Ачасене музейсене илсе каяҫҫӗ, пӗчӗкскерсем валли Чӑваш чӗлхи кунӗсем, фестивальсем, викторинӑсем ирттереҫҫӗ.

Хулари ача пахчисенче тӗрлӗ чӗлхене, ҫав шутра чӑвашла та, вӗрентекен лингвистика пӳлӗмӗсем ӗҫленине ӗнентереҫҫӗ. Шупашкарти 15 ача пахчи «Родной язык — язык матери» (чӑв. Тӑван челхе — анне чӗлхи) республика проекчӗ пурнӑҫланать-мӗн.

«Онлайн ача пахчи» проектпа килӗшӳллӗн педагогсем ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ валли чӑваш чӗлхине вӗренмелли видеоуроксем ирттереҫҫӗ.